(GD&TĐ) - Nhận thức được tầm quan
trọng của vấn đề chủ quyền của đất nước, chủ quyền biển, hải đảo của Việt Nam
cũng như vấn đề giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo, năm 2010,
Thủ tướng Chính phủ đã kí Quyết định số 373/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án “Đẩy
mạnh công tác tuyên truyền về quản lý, bảo vệ và phát triển bền vững biển và
hải đảo Việt Nam”.
Thực hiện Quyết định số 373/QĐ-TTg của
Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã ban hành Quyết định số
1461/QĐ-BGDĐT về việc giao nhiệm vụ “Xây dựng và thực hiện đề án tăng cường
công tác giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo vào chương trình
giáo dục các cấp học và các trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân
giai đoạn 2010 - 2015”.
Góp phần thực hiện nhiệm vụ trên, từ năm
2010 đến nay, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo các Vụ bậc học, Trường Đại học và Viện
Khoa học Giáo dục Việt Nam nghiên cứu biên soạn tài liệu về tài nguyên và môi
trường biển, hải đảo cho giáo viên và học sinh. Đồng thời triển khai tập huấn
cho giáo viên về tài liệu này để giảng dạy trong nhà trường phổ thông ngay từ
cấp tiểu học.
Nội dung tài liệu tập trung vào những
vấn đề: Khái quát về vùng biển, hải đảo nước ta; Tài nguyên và môi trường biển,
hải đảo; Chủ quyền biển, hải đảo Việt Nam; Vai trò của biển, hải đảo đối với an
ninh quốc phòng, đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân;
Tình hình khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải
đảo, các biện pháp khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên môi trường biển, hải
đảo; Giáo dục ý thức về vấn đề bảo vệ chủ quyền biển, hải đảo của Tổ quốc; ý
thức bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo.
Chương trình giáo dục phổ thông hiện
hành, nội dung kiến thức về biển đảo đã đề cập kĩ hơn, sâu hơn, đa dạng và toàn
diện hơn so với trước đây. Nội dung kiến thức liên quan đến giáo dục biển đảo
trong trường phổ thông được cập nhật theo Công ước Liên hợp quốc về Luật biển
kí kết năm 1982, có hiệu lực vào năm 1984; Hiệp định về phân định vịnh Bắc Bộ
được Việt Nam
Ở cấp Tiểu học, nội dung này được thực
hiện thông qua việc tích hợp vào nội dung một số môn học như: Đạo đức, Tiếng
Việt, Tự nhiên và Xã hội, Khoa học, Lịch sử và Địa lí (phần Địa lí);
Ở cấp trung học, trong chương trình môn
Địa lí, phần Địa lí Việt Nam được dạy cho các lớp 8, 9, 12 đã đề cập đến vấn đề
biển đảo khá toàn diện cả về chủ quyền và phát triển kinh tế biển, đảo; Giáo
dục ý thức về vấn đề bảo vệ chủ quyền biển, hải đảo của Tổ quốc.
Có thể đưa ra ví dụ, Bài 57, Địa lý lớp
12 có đoạn viết "...Các đảo và quần đảo tạo thành hệ thống tiền tiêu bảo
vệ đất liền, hệ thống căn cứ để nước ta tiến ra biển và đại dương trong thời
đại mới, khai thác có hiệu quả các nguồn lợi vùng biển, hải đảo và thềm lục
địa. Việc khẳng định chủ quyền của nước ta đối với các đảo và quần đảo có ý
nghĩa là cơ sở để khẳng định chủ quyền của nước ta đối với vùng biển và thềm
lục địa quanh đảo". "Biển Đông là biển chung giữa Việt Nam Nam Nam
Nội dung về chủ quyền biển đảo cũng được
giáo dục cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Theo đó,
các cơ sở giáo dục đã lồng ghép các nội dung giáo dục chủ quyền biển đảo vào
nội dung sinh hoạt. Một số tỉnh ven biển còn tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về
biển đảo quê hương, điển hình như thành phố Hải Phòng, Đà Nẵng,... Bên cạnh đó,
hàng năm, Bộ GD&ĐT đều có công văn hướng dẫn các sở GD&ĐT tổ chức các
hoạt động hưởng ứng tuần lễ "Biển và Hải đảo Việt Nam".
Năm học 2011-2012, Bộ đã tổ chức tập
huấn cho hơn 400 giáo viên cốt cán về các nội dung: Biển Đông và vùng
biển nước ta; Tài nguyên thiên nhiên biển, đảo đa dạng, phong phú; Bảo vệ môi
trường biển, đảo.
Nội dung giáo dục về biển đảo còn được
thực hiện thông qua hình thức tổ chức ngoại khóa đa dạng như: Tổ chức hội thi
tìm hiểu về biển đảo và chủ quyền biển đảo nước ta; Tổ chức buổi nói chuyện về biển
đảo; Tổ chức triển lãm, trưng bày học liệu, tư liệu học sinh tìm kiếm được về
biển đảo nước ta, sự đa dạng về tài nguyên và môi trường biển đảo; Tổ chức buổi
văn nghệ hát về biển đảo quê hương; Tổ chức tham quan cắm trại, dạy học tại
thực địa về nội dung biển đảo; Tổ chức cho học sinh làm các chuyên đề về biển
đảo.
Thời gian tổ chức các hoạt động ngoại
khóa về Giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, đảo cấp trung học cơ sở có
thể được thực hiện vào các dịp có những ngày lễ, ngày kỉ niệm như Tuần lễ Biển
và Hải đảo Việt Nam và Ngày Đại dương thế giới từ ngày 1 đến ngày 8/6 hằng năm;
Ngày phát động thi tìm hiểu “Huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển”; Ngày hội
“Tuổi trẻ vì biển đảo thân yêu”; Phong trào “Góp đá xây dựng Trường Sa”; Ngày
thành lập Đoàn TNCSHCM; Ngày Thanh niên Việt Nam ...
Năm học 2012-2013, Bộ GD&ĐT đã chỉ
đạo các nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục về nội dung bảo vệ môi
trường; đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên; giáo dục về tài nguyên và môi
trường biển đảo theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Hiện nay, Bộ GD&ĐT đang tổ chức,
triển khai xây dựng Đề án “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ
thông sau năm 2015”. Các kết quả nghiên cứu về biên giới, hải đảo và bảo vệ môi
trường biển, hải đảo sẽ được xem xét và vận dụng để biên soạn chương trình và
sách giáo khoa cho các cấp học trong thời gian tới, nhằm giáo dục cho thế hệ
trẻ tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc và quyết tâm bảo vệ chủ quyền đất
nước nói chung, chủ quyền biển đảo Việt Nam nói riêng.
NN
